بررسی انواع روش‏های ویرایش ژنوم با استفاده از آنزیم‏های نوکلئاز هدفمند

نوع مقاله : مقاله آموزشی ، پژوهشی

نویسندگان

1 گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایران.

2 موسسه تحقیقات علوم دامی ایران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی (AREEO)، 31585 کرج، ایران

چکیده

در دهه‌های اخیر، مهندسی ژنتیک متکی به تکنیک‌هایی بوده است که نیازمند سال‌ها زمان و همچنین ساخت سازه‌های پیچیده DNA مانند نشانگرهای انتخابی بود که فقط برای چند گونه خاص مورد استفاده قرار می‌گرفت. با ظهور آنزیم‌های نوکلئاز هدفمند، از جمله تکنولوژی‏های ZFN، TALEN و CRISPR-Cas9، ژنوم‌ گونه‌های مختلف اکنون به راحتی قابل ویرایش هستند. از آنزیم‌های هدفمند نوکلئاز در غیرفعال‌سازی ژن‏های خاص در دام جهت بهبود صفات تولیدی حیوان و افزایش محصول، استفاده از مدل‏های حیوانی در راستای مطالعه بیماری‌های مختلف انسانی، کاهش انتقال بیماری‌های مشترک انسان و حیوان، غیر فعال کردن ژن‌های درگیر در عفونت‏های مختلف، مقاومت به پاتوژن و در نهایت اصلاح و درمان اختلالات پیچیده ژنتیکی استفاده می‏شود. این پیشرفت‏ها فرصت‌های بی‌شماری را فراهم آورده است که نه‏تنها به درک ما از عملکردهای ژنی و مکانیزم‌های بیماری کمک می‌کند، بلکه باعث شناسایی جهش‌های مختلف بیماری‌زا، اصلاح محصولات کشاورزی و دامی و اصلاح محیط زیست ما می‏گردد.

کلیدواژه‌ها